คำถาม คำตอบ จากการสัมมนา
เรื่อง "การบริหารโครงการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000
: วิกฤติทรัพยากร Y2K"
ณ ห้องสัมมนาตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาล
วันพฤหัสบดีที่ 18 กุมภาพันธ์ 2542
Session 1 :
การบริหารและจัดการโครงการแก้ไขปัญหา Y2K : ปัจจัยและประเด็นที่เกี่ยวข้อง
(การบริหารงบประมาณ การจัดซื้อจัดจ้าง การพิจารณาคุณสมบัติของผู้เชี่ยวชาญที่จะแก้ไขปัญหา
ผู้ตอบ : ดร.ทวีศักดิ์ กออนันตกูล
ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ
ถาม :
กรณีที่เป็นหน่วยงานที่ไม่มีบุคลากรที่มีความพร้อมด้านเทคนิค
เช่นเดียวกับ Y2K Task Force ของเนคเทค ควรจะดำเนินการอย่างไร ?
ตอบ :
กระบวนการในการแก้ไขปัญหา Y2K มีหลายขั้นตอน นับตั้งแต่ ขั้นตอนการสร้างความเข้าใจ
(Awareness), ขั้นตอนการประเมินปัญหา (Assessment),
ขั้นตอนการแก้ไขปัญหา (Renovation)., ขั้นตอนการตรวจสอบ
(Validation) และขั้นตอนการนำไปใช้งาน (Implementation)
และต้องการบุคลากรที่มีความรู้ความชำนาญ ที่แตกต่างกันออกไป
อย่างไรก็ตามมีหลายขั้นตอน ที่สามารถใช้บุคลากรภายในหน่วยงาน ที่ไม่ได้มีความรู้ทางเทคนิคมาร่วมทำงานได้
เช่น ในขั้นตอนของการสร้างความเข้าใจ, ขั้นตอนการประเมินปัญหา
ส่วนขั้นตอนทางเทคนิค ก็อาจว่าจ้างภาคเอกชน หรือเชิญอาจารย์จากมหาวิทยาลัยเป็นที่ปรึกษา หรือช่วยแก้ไขปัญหาได้
แม้แต่ในเนคเทคเอง ก็ใช้บุคลากรที่ไม่ได้มีความรู้ทางเทคนิค มาร่วมในการประเมินด้วยเช่นเดียวกัน
ถาม :
เมื่อตรวจพบว่ามีปัญหา Y2K เกิดขึ้นแล้ว จะต้องใช้เวลาสักเท่าใด ในการประเมินความเสียหายที่เกิดขึ้น
เพราะในขณะนี้เท่าที่ผู้ถามทราบ ปัญหาต่างๆ ยังมีลักษณะเป็นสมมุติฐาน
(Hypothesis) อยู่มากคือ มีลักษณะค่อนข้างเป็นนามธรรม
ตอบ :
ปัญหา Y2K ไม่ได้เป็นปัญหานามธรรมแต่อย่างใด ประเด็นที่สำคัญก็คือ จะต้องประเมินระบบงานและอุปกรณ์ ี่เกี่ยวข้องในระบบงานนั้น ที่คาดว่าจะเกิดปัญหา
แล้วจึงตรวจสอบปัญหาที่สงสัยนั้นให้พบ และหากพบจึงเข้าแก้ไขตามวิธีการที่ถูกต้องต่อไป
สำหรับระยะเวลาของการแก้ไขปัญหานั้น ย่อมขึ้นกับจำนวนของระบบงาน และอุปกรณ์ที่ต้องสงสัย
และลักษณะของการแก้ไขปัญหาของอุปกรณ์ต่างๆ เหล่านั้น
ถาม :
การจัดทำแผนฉุกเฉิน มีผลต่อการพิจารณางบประมาณด้วยหรือไม่?
และต้องจัดส่งเมื่อไร?
ตอบ :
การจัดทำแผนฉุกเฉิน เป็นแผนหนึ่งซึ่งอาจมีความจำเป็น ต้องใช้งบประมาณในการจัดซื้ออุปกรณ์ เพื่อใช้สำรองระบบงานหลัก
และถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของการทำแผนการแก้ไขปัญหา Y2K
ของหน่วยงานด้วย ดังนั้นในการส่งโครงการของบประมาณ เพื่อการแก้ไขปัญหา
Y2K ตามหนังสือเวียนของสำนักงบประมาณ ที่ นร 0107/ว 30
ลงวันที่ 8 มกราคม 2542 นั้น หน่วยงานจะต้องมีการจัดทำแผนฉุกเฉิน สำหรับระบบงานที่มีความสำคัญต่อภารกิจของหน่วยงานนั้นด้วย
ถาม :
ถ้าหน่วยงานกำลังจะ Reorganize โครงสร้างในการบริหารงานใหม่
ซึ่งคงต้องใช้เวลาอีกหลายเดือน จึงจะสรุปผลได้ ในกรณีนี้จะให้จัดทำแผน IT อย่างไร?
ตอบ :
โดยหลักการแล้ว แผนแม่บทเทคโนโลยีสารสนเทศ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้สารสนเทศที่จัดทำขึ้นในหน่วยงาน มีความเป็นเอกภาพ และมีขั้นตอนการปฏิบัติที่ชัดเจนมากขึ้น อย่างไรก็ตามเนื่องจากมีความจำเป็นจะต้องใช้กรอบแผนแม่บทนี้ เพื่อใช้ในการกำหนดกรอบงบประมาณ ที่จะใช้ต่อไปหน่วยงานที่อยู่ในระหว่างการปรับโครงสร้าง จะขอให้ทำแผนแม่บทฉบับเร่งด่วน เสนอสำนักงบประมาณไปก่อน โดยอาจมีการปรับแผนแม่บทอีกครั้ง หลังจากที่โครงสร้างของหน่วยงานเสร็จเรียบร้อยแล้ว
ถาม :
ปัญหา Y2K แก้ปัญหาง่ายๆ ก็คือ สำเนาเอกสารในรูปกระดาษ
หรือเก็บข้อมูลไว้ใน CD จะได้ผล 100% เพื่อให้ปฏิบัติการต่อไปได้ใช่หรือไม่?
ตอบ :
สาเหตุของปัญหา Y2K เกิดจากสาเหตุง่ายๆ ได้แก่ การที่คอมพิวเตอร์ถูกออกแบบให้เก็บข้อมูลตัวเลข
ค.ศ. เพียงสองหลักหลัง ซึ่งเมื่อถึงปี ค.ศ. 2000 จะทำให้คอมพิวเตอร์ประมวลข้อมูลนี้ผิดพลาดและส่งผลกระทบในความรุนแรงที่แตกต่างกัน
ขึ้นอยู่กับว่าความผิดพลาดในการประมวลผลนั้นจะไปใช้ในลักษณะใด
ซึ่งมีความหลากหลายอย่างมาก อีกทั้งผลกระทบที่อาจจะเกิดนั้นอาจคาดการณ์ได้ว่ามีตั้งแต่ระดับไม่ต้องสนใจ
จนถึงความรุนแรงระดับความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินอย่างกว้างขวางได้
ถ้าไม่มีการแก้ไขให้ถูกต้อง ดังนั้นความเข้าใจถึงปัญหาที่ชัดเจนย่อมเป็นก้าวแรกที่สำคัญที่สุด
ถาม :
หน่วยงานของรัฐที่มีหน้าที่ให้บริการ เช่น ไฟฟ้า ประปา
หนังสือเดินทาง หากไม่สามารถให้บริการหรือให้บริการผิดพลาด จนเกิดความเสียหายต่อเอกชน
จะต้องมีความรับผิดตามกฎหมายหรือไม่? อย่างไร?
ตอบ :
ความรับผิดทางกฎหมายอันเนื่องมาจากปัญหา Y2K นั้น ยังมีประเด็นที่ถกเถียงอยู่อีกมาก
อย่างไรก็ตามกรณีที่หน่วยงานได้มีการดำเนินการแก้ไขปัญหา
Y2K อย่างเต็มความสามารถ (due diligence) และสามารถพิสูจน์ได้แล้ว
กรณีการรับประกันภัยก็อาจจะชดใช้ค่าเสียหายคืนได้ เช่นเดียวกับความรับผิดชอบ ทางกฎหมายก็น่าจะบรรเทาเบาบางไปได้เช่นกัน
ถาม :
ต้องมีการรายงานการใช้จ่ายเงินเพื่อการแก้ไขปัญหา Y2K
กรณีที่ไม่ใช้งบประมาณด้วยหรือไม่? เช่น ใช้เงินลงทุนรัฐวิสาหกิจ, เงินกองทุน ฯลฯ
ตอบ :
ตามที่คณะกรรมการประสานงานกำหนดให้มีการรายงานทุก 1 เดือน
พร้อมกับมีตัวเลขการเงินไม่ได้นำไปใช้ในการตัดสินเรื่องค่าใช้จ่าย
แต่เป็นตัวเลขที่ทางเนคเทคจำเป็นต้องรวบรวม เพื่อรายงานต่อคณะรัฐมนตรี ว่าขณะนี้มีการใช้จ่ายไปแล้วเท่าไร ดังนั้นจึงต้องรายงาน
ถาม :
ที่กรมต้องเปลี่ยนจาก Windows 3.11 ไปเป็น Windows 95
ซึ่งต้องซื้อ License หลายร้อยชุด คิดเป็นเงินหลายล้านบาท
คิดว่าหน่วยงานอื่นอาจจะต้องเปลี่ยนในลักษณะเช่นเดียวกัน
เพื่อเป็นการประหยัดงบประมาณ จะเป็นไปได้หรือไม่ที่เนคเทค หรือสำนักงบฯ
จะเจรจากับผู้ขายให้คิดราคาพิเศษ
ตอบ :
จะขอหารือกับสำนักงบประมาณเพื่อหาหลักการในการเจรจากับบริษัท Microsoft เพื่อขอซื้อ license ระดับประเทศต่อไป
ถาม :
การแก้ไขปัญหา Y2K เช่น สำหรับ Netware ซึ่งจะมี Patch
อยู่ใน Web Site มีความเป็นไปได้หรือไม่ ที่เนคเทค จะให้รายละเอียด
วิธีการ และขั้นตอนการลง Patch เพื่อจะได้ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการแก้ไขปัญหา
ตอบ :
ใน Site ของ Novell Netware จะมีรายละเอียดของผลิตภัณฑ์ที่จะต้องทำการ
Upgrade Version และสามารถที่จะลง Patch แก้ไขปัญหาได้อยู่
ซึ่งตัวที่ทาง Novell บอกว่าจะต้องลง Patch มี Novell
Netware 3.12 และ Novell Netware 4.11 ซึ่งสามารถที่จะ
Download Patch แก้ไขปัญหาได้โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย
สำหรับรายละเอียดการติดตั้ง Patch และรายละเอียดของแต่ละผลิตภัณฑ์
สามารถดูได้ที่ http://www.novell.com/year2000
ถาม :
เครื่อง PC ที่ผลิตหลังปี ค.ศ. 1996 เช่น รุ่น Pentium
II 266 หลังจากใช้โปรแกรมทดสอบแล้ว RTC ไม่ผ่านปี 2000
แต่ BIOS, Leap Year และอื่นๆ ผ่าน จะถือว่าเครื่อง
PC นั้นผ่านปี 2000 หรือไม่ เพราะเหตุใด?
ตอบ :
เครื่อง PC ที่ใช้งานอยู่ในปัจจุบัน ส่วนมากจะเป็นรุ่นที่
RTC ยังใช้ 2 หลัก ในการเก็บค่าของปีอยู่ แต่ BIOS จะผ่าน ในการทำงานของ Application ที่ใช้งานบนเครื่อง PC เมื่อมีการเรียกใช้วันที่
Application 90% จะเรียกใช้วันที่จาก BIOS เพราะฉะนั้น
เครื่อง PC ที่ RTC ไม่ผ่านปี 2000 แต่ BIOS ผ่าน ก็ถือว่าเครื่องนั้นใช้งานได้ในงานทั่วๆ ไป
ถาม :
DOS 6.22 Thai , Windows 3.11 Thai และ Microsoft Office 4.3 Thai มีปัญหาเรื่อง Y2K หรือไม่ อย่างไร?
ตอบ :
MS. DOS 6.22 มี External Command บางตัวไม่ผ่านปี ค.ศ. 2000 แต่ส่วนมากเราไม่ค่อยได้ใช้ ในภาพรวมของ DOS 6.22 จึงผ่าน สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://www.microsoft.com/technet/topics/year2k/product/User_View6839en.htm
MS. Windows 3.11 จะมีปัญหาในส่วนของ File Manager ซึ่งอาจจะต้องอาศัย Patch โดยมีให้
Download ได้ที่ Site ของ Microsoft สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://support.microsoft.com/support/kb/articles/q85/5/57.asp http://www.microsoft.com/technet/topics/year2k/product/User_View3858en.htm
MS. Office 4.XX มีปัญหาที่จำเป็นต้องแก้ไข ในบางโปรแกรม สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติม ได้ที่
http://www.microsoft.com/services/technet/topics/year2k/product/User_View10830en.htm